Afgelopen zaterdag kreeg de Kerk er 21 nieuwe kardinalen bij. Onder hen zijn een aantal opvallende namen.
‘Universaliteit’ is altijd al het criterium geweest voor Franciscus’ keuzes aan wie de rode bonnet toe te kennen. Al bij zijn eerste consistorie negeerde hij de ongeschreven regel dat de aartsbisschoppen van de grote Europese metropolen standaard tot kardinaal worden gecreëerd, te beginnen bij de aartsbisdommen Milaan en Venetië, die door de eeuwen heen ook pausen voortbrachten.
De Argentijnse paus heeft echter altijd verkondigd dat “het centrum het best gezien wordt vanuit de periferie”, en dus wilde hij vanaf het begin de Kerk een meer mondiaal en meer missionair gezicht geven.
Met kardinalen dus uit missiegebieden of uit landen waar de katholieke gemeenschap ver in de minderheid is. Het beste voorbeeld daarvan is misschien nog wel pater Giorgio Marengo, werkzaam in het onlangs door de paus bezochte Mongolië, die in 2022 tot kardinaal werd gecreëerd.
Kijkend naar de lijst van afgelopen zaterdag, zijn er achttien jonger dan tachtig jaar, en dus verkiesbaar tot paus in een eventueel conclaaf. Drie Afrikaanse bisdommen kregen voor het eerst een kardinaal: Stephen Mulla, aartsbisschop van Juba in Zuid-Soedan; Stephen Brislin, aartsbisschop van Kaapstad in Zuid-Afrika; en Protase Rugambwa, aartsbisschop van Tabora in Tanzania.
Ook opmerkelijk is de keuze voor de nieuwe bisschop van Hong Kong, Stephen Chow Sau-Yan. Toen de paus onlangs in Mongolië nadrukkelijk een groet overbracht aan het Chinese volk, had hij de hand van Chow en die van emeritus-kardinaal John Tong Hon stevig vast.
Zijn keuze voor Chow mag dan ook gezien worden als een boodschap aan China: niet in de zin van ’partij kiezen’ zoals critici beweren, maar in de zin dat Franciscus gezag wil verlenen aan een gematigde, politiek neutrale bisschop die afgelopen april nog een bezoek bracht aan Beijing, een primeur voor een katholieke geestelijke uit Hong Kong. Als kardinaal kan Chow een instrument worden om de dialoog met China – een van de prioriteiten van deze paus – te ondersteunen.
Een andere opvallende keuze is die voor Pierbattista Pizzaballa, de eerste Latijnse patriarch van Jeruzalem die de rode bonnet ontving. Het belang van de Latijnse Kerk in het Heilig Land, nog altijd terrein van geweld en botsingen, wordt hiermee extra onderstreept. Franciscus’ besluit om twee nuntii tot kardinaal te creëren is ook veelzeggend. Slechts een keer eerder kreeg een ambassadeur van de paus die eer, namelijk Mario Zenari, de nuntius in Syrië, in 2016.
Afgelopen zaterdag ontvingen ook Emil Paul Tscherrig, nuntius in Italië, en Christopher Pierre, nuntius in de Verenigde Staten, de rode bonnet. Vooral de 77-jarige Pierre wordt beschouwd als een man met groot gezag: hij was en is betrokken als pauselijk adviseur bij de benoeming van nieuwe bisschoppen in de Amerikaanse Kerk en bleek eerder al in staat om de verdeeldheid te bezweren binnen de “reactionaire” (Franciscus’ eigen woorden) Kerk in de VS.
Tot slot zijn er nog twee namen die het vermelden waard zijn. De eerste is Ángel Fernández Artime, de overste van de salesianen. Voor de salesianen is het ongekend om een overste als kardinaal te hebben; de paus heeft zelfs specifieke bepalingen moeten formuleren voor de nieuwe situatie binnen de congregatie. Artime zal zijn rol als overste, ook als kardinaal, nog een jaar blijven uitoefenen, daarna zal hij zijn functie neerleggen.
De tweede nog te vermelden naam is die van de 96-jarige broeder Luis Dri. De Argentijnse kapucijn brengt al jaren achtereen uren door in de biechtstoel van het heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Pompeii in Buenos Aires. Paus Franciscus haalde hem al meerdere keren aan als voorbeeld van barmhartigheid. Zo vertelde hij eens dat broeder Dri ’s avonds voor het tabernakel om vergeving vroeg voor de vele absoluties die hij had gegeven en daarbij tegen Jezus had gezegd: “Jij hebt me zelf het slechte voorbeeld gegeven!” (Vertaling: Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
