Voor het eerst in twee jaar tijd wordt een Chinese bisschop gewijd met goedkeuring van het Vaticaan én van Beijing. Dat is een diplomatiek lichtpuntje in een relatie die zich laat tekenen door Vaticaanse charme en Chinese stugheid.
Thaddeus Wang Yuesheng wordt bisschop gewijd en de grenzen van het nieuwe bisdom Weifang zijn officieel goedgekeurd. De meeste katholieke Nederlanders en Vlamingen zullen hun schouders ophalen bij dat nieuws, maar deze recente ontwikkelingen in de Chinese Kerk staan voor meer dan wat administratieve wijzigingen: ze laten zien dat de situatie in China wat het Vaticaan betreft nog altijd niet hopeloos is.
Op 16 december benoemde paus Franciscus de 57-jarige Thaddeus Wang Yuesheng tot bisschop van Zhengzhou. Daarmee krijgt dat bisdom na zeventig jaar weer een bisschop: de laatste bisschop werd in 1953 door het communistische regime het land uit gezet.
Yuesheng was voor zijn wijding als administrator verantwoordelijk voor Zhengzhou. Enkele dagen geleden liet het Vaticaan weten dat China die benoeming ook goedgekeurd heeft.
Voor het eerst sinds de Chinese communistische revolutie in 1949 telt het land ook weer een nieuw bisdom. De apostolische prefectuur Yiduxian is door paus Franciscus opgeheven. Deze prefectuur, die in de jaren dertig van de vorige eeuw door Franse franciscanen werd bestuurd, was stuurloos sinds in 2008 de laatste bisschop overleed.
“Deze nieuwe ontwikkelingen kunnen zeker gezien worden als stappen vooruit – maar voorlopig blijft Beijing het tempo bepalen.”
Tweet dit!
Paus Franciscus heeft de apostolische prefectuur Yiduxian opgeheven en in plaats daarvoor het bisdom Weifang in het leven geroepen, om zo “de pastorale zorg voor de kudde van de Heer te bevorderen en de spirituele behoeften beter te kunnen vervullen”, aldus het Vaticaan.
De grenzen van dat nieuwe bisdom zijn volgens AsiaNews door de Chinese autoriteiten bepaald. Het nieuwe bisdom past ook bij de kerkelijke structuur die de staat voor ogen heeft: daarbij is enkel ruimte voor ‘gewone’ bisdommen en niet voor apostolische prefecturen of kerkprovincies.
Deze samenspraak tussen het Vaticaan en China gebeurt in het kader van het akkoord dat de Kerk in 2018 met het land sloot. Destijds werd afgesproken dat de paus en het communistische regime van China allebei inspraak hebben in de benoeming van Chinese bisschoppen. Normaal heeft de overheid van een land daar niets mee te maken, maar in China lopen de zaken net iets anders.
China heeft de afspraken in het akkoord herhaaldelijk geschonden. De benoeming van Yuesheng is zelfs de eerste wijding sinds 2021 die met goedkeuring van beide partijen gebeurt. De afgelopen jaren heeft het regime meerdere malen bisschoppen op een post gepoot zonder dat de paus daar zijn fiat aan had gegeven – of er zelfs maar van wist.
Onder meer in november 2022 en april 2023 gebeurde dat. Ook dat nieuwe bisdom Weifang was aanvankelijk een clandestiene Chinese creatie, waar de paus pas naderhand zijn goedkeuring aan heeft gegeven.
Waarom blijft het Vaticaan vasthouden aan een akkoord dat Beijing herhaaldelijk met de voeten treedt? Het antwoord daarop is eenvoudig: omdat het Vaticaan geen andere keuze heeft.
“Paus Franciscus voert al jaren een Chinees charmeoffensief.”
Tweet dit!
Het communistische regime in China is notoir repressief tegenover minderheden. Een bekend voorbeeld daarvan is de onderdrukking van de islamitische Oeigoeren, waarvan er volgens Amnesty International een miljoen in ‘heropvoedingskampen’ zitten opgesloten.
Maar ook christenen zijn kwetsbaar: China staat niet voor niets op plek negentien van de Ranglijst Christenvervolging van Open Doors. In 2023 zijn daar naar schatting tienduizend kerken met de grond gelijkgemaakt.
Om de deur naar het Oosten vooral niet in het slot te laten vallen – met alle kwalijke gevolgen voor Chinese katholieken van dien – voert paus Franciscus al jaren een Chinees charmeoffensief.
Recente voorbeelden daarvan zijn de uitdrukkelijke groet die hij tijdens zijn reis naar Mongolië aan het “nobele Chinese volk” overbracht en de kardinaalscreatie van bisschop Stephen Chow van Hongkong, een ‘gematigde’ bruggenbouwer die Beijing niet tegen de haren in strijkt.
Ook bezocht kardinaal Pietro Parolin China tijdens zijn diplomatieke ‘Oekraïnemissie’ – een duidelijk signaal dat het Vaticaan China serieus neemt als een wereldmacht met globale invloed – en waren twee Chinese prelaten aanwezig op de synodale bisschoppenbijeenkomst in Rome in oktober.
Het Vaticaanse einddoel is volgens Parolin om de banden weer volledig aan te halen, inclusief een pauselijke vertegenwoordiger in Beijing.
Om dat te bereiken, is het Vaticaan vooralsnog gedwongen om het akkoord vast te houden en alle Chinese inbreuken daarop te slikken.
Deze nieuwe ontwikkelingen kunnen zeker gezien worden als stappen vooruit – maar voorlopig blijft Beijing het tempo bepalen en rest het Vaticaan weinig meer dan in de pas te lopen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
