“Het onderwijs op basisscholen is zich te veel gaan focussen op de inhoud van de eindtoets”, zo zei onderwijskundige Karen Heij onlangs in het Reformatorisch Dagblad. “Dat komt doordat er zo veel waarde wordt gehecht aan de uitkomsten van die test.”
Ik ben het van harte eens met haar kritiek op een doorgeslagen toetscultuur, maar wil daar wel bij aantekenen dat het inmiddels toch inderdaad meer om de cultuur dan om het beleid op dat terrein gaat.
Wat er verder ook aan te merken is op de drama’s van het onderwijsbeleid van de laatste decennia: die eindtoets in groep 8 is al in 2015 welbewust minder belangrijk gemaakt door het toenmalige kabinet, en dat was een goede zaak. Zo’n eindtoets is toch maar een momentopname, luidde toen de redenatie, en het oordeel moest weer meer bij de leraar komen te liggen.
Maar assertieve hoogopgeleide ouders wisten die late toets handig aan te wenden om een optimale schoolkeuze voor hun kind af te dwingen, terwijl de lager opgeleide ouders en kinderen het nakijken hadden, zo concludeerde de Onderwijsinspectie. Daarom wordt de toets per dit jaar weer naar voren gehaald en een ‘doorstroomtoets’ genoemd, om de kansenongelijkheid tegen te gaan.
Afscheid nemen van de toetscultuur blijkt niet zo eenvoudig – en dat kunnen we nu eens niet op politieke onwil steken. Het lijkt eerder een soort cultureel verankerde toets-afgoderij.
Ieder jaar laait dezelfde rituele discussie weer op of we het die arme kinderen wel aan kunnen doen, zoveel stress over zo’n zware en beslissende toets. Maar maken we de toets daarmee niet vooral zelf zwaarder en beslissender dan die is? We lijken weinig vertrouwen te hebben in de weerbaarheid en veerkracht van onze kroost, weinig vertrouwen dat ze linksom of rechtsom toch hun weg wel vinden.
Zo veel blind godsvertrouwen is daar heus niet voor nodig. De meesten van ons kennen uit de eigen omgeving tal van voorbeelden van mensen die erbarmelijk scoorden bij toetsen en examens, en toch hun plek in de maatschappij inmiddels ruimschoots verdiend hebben.
Ja, maar hoe zit het met de voorbeelden waar dat andersom ging? Van heel pientere kinderen die door hun afkomst of achtergrond nooit konden realiseren wat ze in hun mars hadden? Zeker, kansenongelijkheid is een reëel probleem dat om realistische maatregelen vraagt. Maar ook hier: het is een vorm van bijgelovigheid om te denken dat je dat helemaal oplost door de groep 8-toets van mei naar februari te verplaatsen of een andere naam te geven.
Zelf heb ik ook een dochter die momenteel in groep 8 zit. Toen ik haar afgelopen weekend vroeg of ze opzag tegen die doorstroomtoets, haalde ze haar schouders op. “Zo belangrijk is die niet hoor”, zei ze. Ze is met heel andere dingen bezig, en ik geef haar groot gelijk. Die komt er wel, dacht ik. We kunnen, zoals wel vaker, beter een voorbeeld nemen aan de kinderen zelf.
 |
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad van deze week. Vrijblijvend kennismaken met onze weekeditie? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
