<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
image
Commentaar

Politiek moet meer zijn dan een steekspel van privébelangen

Anton de Wit 17 juni 2022

De plannen van het kabinet-Rutte om de stikstofuitstoot rondom natuurgebieden terug te dringen, verdeelt regeringspartij VVD tot op het bot.

‘Onze’ boeren

Stop met het afknijpen van ‘onze’ boeren, riep de ene helft van de liberalen (dat woordje ‘onze’ wordt door politici altijd zeer opportunistisch toegevoegd). Helaas, het kan niet anders, zegt de andere helft – want, zo verwoordde Rutte het op ontluisterend kleingeestige wijze, “anders valt de woning- en wegenbouw weer stil”.

“Een algemeen belang, dat niet altijd samenvalt met het belang van een (beroeps-)groep of een optelsom van economische belangen – kom daar nog maar eens om”

Dit is liberale politiek anno 2022: het ene economische belang tegen het andere, en wie het meest te besteden heeft aan lobbyisten wint.

Thorbecke

Het was nota bene de grote aartsvader van het Nederlandse liberalisme, Johan Rudolph Thorbecke, die hier ooit tegen waarschuwde. In zijn Parlementaire Redevoeringen (1869) hekelde hij een politiek die zich slechts bekommert om de vraag “wat is mijn regt? en niet vooral op het gebruik, dat men van zijn regt maakt”.

https://www.us12.list-manage.com/subscribe/post?u=d22144bf286104d517b638301&id=b3f10e4ed1

Publiek recht, zo doceerde Thorbecke, wordt dan behandeld alsof het privaatrecht is; “men stelt dan zelfzucht in de plaats van het algemeen belang, op welks grond alleen die regten toegekend zijn”.

Katholiek sociaal denken

Thorbecke zal zich omdraaien in zijn graf, maar zijn opvatting over het algemeen belang komt verrassend dichtbij het katholieke sociale denken. Dat kwam in diezelfde periode op en is sinds Rerum Novarum uit 1891 in een gestage stroom pauselijke encyclieken geformaliseerd.

“Durven we het algemeen belang ook serieus te nemen wanneer het niet strookt met ons eigen belang?”

In die eerste sociale encycliek viel paus Leo XIII de liberalen bij waar het ging om het recht op privé-eigendom, maar hij voegde daar de plicht aan toe om dit eigendom te gebruiken ten bate van het algemeen welzijn.

Rondzendbrief

Later legde de heilige paus Johannes XXIII die notie van het bonum commune het helderst en kernachtigst vast in zijn beroemde rondzendbrief Pacem in Terris (1963). Gezag, zo schreef Johannes XXIII daarin, ontleent heel zijn zin aan het algemeen welzijn, en daarom “moet de overheid de wezenlijke elementen van dit algemeen welzijn in acht nemen”.

Een algemeen welzijn of belang dus, dat niet altijd samenvalt met het belang van een (beroeps-)groep of een optelsom van economische belangen – kom daar nog maar eens om.

Desinformatie

Natuurlijk kan dat argument van het algemeen belang ook gemakkelijk misbruikt worden. De boeren kunnen met goed recht zeggen dat zij met hun werk de voedselzekerheid en dus het algemeen welzijn dienen. Daarbij kunnen ze prima uit encyclieken citeren die hen van harte gelijk geven.

image
Foto: James Baltz - unsplash.com

Maar de katholieke sociale leer zegt óók dat zij hoeders van een gezonde natuur zijn. En, alle desinformatie van de landbouwlobby op een stokje, het is echt niet vol te houden dat onze intensieve agrarische sector daar veel goeds aan bijdraagt.

Impopulaire maatregel

Durven we het algemeen belang ook serieus te nemen wanneer het niet strookt met ons eigen belang? Dat is moeilijk, maar precies daarvoor hebben we een parlementaire democratie. Politiek is meer dan een steekspel van privébelangen, en het kabinet doet er daarom goed aan deze impopulaire maatregel door te zetten. Niet omwille van ‘de woning- of wegenbouw’ of andere economische belangen. Maar vanwege dat kwetsbare, maar noodzakelijke algemeen belang, dat geen branchevereniging of lobbykantoor als voorspreker heeft.

Gratis kennismaken met KN?

Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad nr. 24. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan!

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.