Broeder Jos, afkomstig uit Udenhout, legde eerder dit jaar zijn eeuwige geloften af bij de trappisten van Westvleteren. Hoewel hij voordien meerdere relaties heeft gehad, besefte hij dat hij zijn diepste verlangen ontkende.
Een kloostergelofte zal vandaag, in de nasleep van de misbruikschandalen, bij velen argwaan oproepen: “Is dit nog van deze tijd? Is dat celibaat wel geestelijk gezond?”
Ook broeder Jos keek naar de reportage Godvergeten, de Vlaamse documentaire over het verzwijgen van misbruik door de Kerk: “Ik kreeg er braakneigingen van. Hier valt niets te verdedigen. De Kerk moet aan de kant van de slachtoffers gaan staan. Wat de Kerk echter wél deed voor veel slachtoffers, heeft dit type journalistiek volledig weggelaten. Het is goed dat de parlementaire onderzoekscommissie er komt om een meer compleet en objectief verhaal te brengen. Voorbij onze vele verdedigingsmechanismen is het ook een oproep om zuiver met onze seksualiteit om te gaan. Kunnen wij dat binnenlaten?”
Bij de vraag of een celibatair leven wel mogelijk is, blijkt het levensverhaal van de 55-jarige broeder Jos bijzonder toepasselijk. In 2000 was hij al eens ingetreden bij de benedictijnen te Doetinchem. In 2006 echter werd hij tijdens zijn studie Theologie in Utrecht verliefd en koos hij ervoor om uit te treden.
“Als men vraagt of de Kerk toekomst heeft, zeg ik resoluut: ja! Ook in onze geseculariseerde tijd blijven mensen dezelfde oeroude vragen stellen naar het mysterie van ons leven”
Tweet dit!
Broeder Jos vergelijkt zichzelf in die tijd met de profeet Jona: “In die tien jaar na mijn uittreden was mijn monastieke leven ver weggezakt. Ik werkte als verpleegkundige en had meerdere relaties, maar toen het echt serieus werd, besefte ik dat ik bleef voelen dat er iets niet klopte. Niet dat ik ongelukkig was, maar ik verzette mij tegen mijn diepste verlangen. Het is logischer te verlangen naar een relatie en een gezin dan naar een leven in stilte op dezelfde plaats, je leven lang.”
“Ik heb moeten ontdekken dat het toch die eerste weg niet was”, vervolgt hij. “Wie je ten diepste bent, kan je zelf niet bepalen. Een roeping kies je niet; je wordt gekozen en het is aan jou om ja of nee te zeggen. Nu kan ik ermee instemmen. Heel veel mensen begrijpen dat niet, en nog minder als je over God gaat praten. Dan krijg je de vraag: ‘Zie je nog toekomst in de Kerk?’ Dan zeg ik resoluut: ja! Ook in onze geseculariseerde tijd blijven mensen dezelfde oeroude vragen stellen naar het mysterie van ons leven.”
Broeder Jos ontkende niet zijn seksuele verlangen; het draaide juist om een dieper verlangen. “Men oordeelt te snel dat leven in onthouding niet kan. Seksualiteit is een sterke kracht, waar je gezond in moet staan. Dat geldt ook voor gehuwden: het meeste misbruik gebeurt in gezinnen. Hoe je met seksualiteit omgaat, vraagt om aandacht en psychische gezondheid. In mijn begeleidingsgesprekken is dit een belangrijk onderwerp. Ongezonde situaties ontstaan als men iets in het verborgene houdt. Je moet erkennen wat er is en erover praten, anders kan het ontsporen.”
“Eerlijk gezegd kon ik, toen ik in 2006 verliefd werd, niet celibatair leven. Ik heb toen een verantwoorde keuze gemaakt om uit te treden.”
“We vormen in het klooster als het ware een ziekenboeg en Christus is de geneesheer”
Tweet dit!
Seksualiteit is mooi en belangrijk, geeft hij aan, “maar toch gaat het in een relatie uiteindelijk veel meer om de onderliggende liefde waarin Christus aanwezig is. Voor een celibatair is het evenzo belangrijk dicht bij God en dicht bij het verlangen te blijven. En te weten dat ons leven een ‘school van de liefde’ is, dat we gaandeweg mogen groeien als mens tot een zekere eenheid. Als monnik heb ik geen exclusieve relatie met een persoon: die plek komt aan Christus toe. Wel zijn gezonde vriendschapsrelaties voor mij heel belangrijk.”
Na die tien jaar in de wereld koos broeder Jos een plekje om na te denken bij de trappisten te Westvleteren, waar hij uiteindelijk intrad. Het wereldbekende trappistenbier smaakt hem goed, maar daarvoor kwam hij niet naar West-Vlaanderen. Wel vond hij hier twintig biddende medebroeders.
“De broeders kies je niet zelf. Ze confronteren je wel met jezelf. Dat laat God toe om ons tot ontplooiing te brengen, om te leren liefhebben zoals Christus. We vormen als het ware een ziekenboeg en Christus is de geneesheer.” Al weet hij vanuit zijn werkervaring dat het hier toch minder erg is dan met twintig vrouwen samen, grapt hij.
In navolging van de stichters van de abdij van Cîteaux, de bakermat van de kloosterorde, zoeken de trappisten naar God: “Meer nog dan het liefhebben dat wij doen, gaat het erom dat Hij ons het eerst liefhad. Het is van daaruit dat wij kunnen liefhebben.”
Dat begon bij broeder Jos met een innerlijk geraakt worden: “Een realiteit waar ik niet meer omheen kan, noch van wil weglopen. Christus zoekt ons waar wij verloren lopen, terwijl wij het vaak elders zoeken! Veel mensen weten niet wat ze verlangen. Bij mijn professie werd het heel helder: dáár gaat het over. Het is meer ontvangen en ontvankelijk worden, dan grijpen en doen.”
Vroeger in Arnhem zat zijn leven helemaal vol, geeft hij aan, “maar in mijn huidige leven laat ik ruimte waardoor Christus binnen kan komen. Ook de vele gasten hier in het klooster voelen dat ze thuiskomen: omdat God liefde is. Wij bieden de ruimte, de stilte spreekt voor zich”.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
