Het bisdom Rotterdam verspreidt een herdruk van twee boekjes met teksten van de hand van Titus Brandsma. De pater, die binnenkort heilig wordt verklaard, schreef in één van de uitgaves over zijn arrestatie en eerste tijd erna. De andere tekst schreef hij in opdracht van de Gestapo in de gevangenis in Scheveningen.
Op initiatief van bisschop Hans van den Hende zijn de boekjes, die voor het eerst in 1944 verschenen, herdrukt. Ze worden aangeboden aan parochies binnen het bisdom. Andere belangstellenden kunnen de boekjes tegen een kleine vergoeding bestellen.
Op het moment van schrijven is Brandsma zestig jaar oud. Uit zijn tekst blijkt dat hij verwachtte slechts één nacht in Scheveningse gevangenis door te hoeven brengen.
“Het zou na een nacht te Arnhem, hier maar één nacht zijn. Met die woorden werd ik in cel 577 op 20 januari binnengebracht”, schrijft Brandsma op 23 januari 1942. “Den volgenden morgen moest ik om half negen klaar zijn voor het verhoor in Den Haag. In den middag kon het waarschijnlijk afgesloten worden en zou ik met het oog op mijn gezondheid weer naar huis gaan.”
Want echt gezond was hij niet. Hij was chronisch ziek en woog nog geen 56 kilo. Toch was zijn kwetsbare gezondheid geen aanleiding voor de Gestapo om hem naar huis te sturen.
Brandsma moest dus in de gevangenis blijven en kreeg de opdracht om de vraag te beantwoorden waarom het Nederlandse volk, en met name het katholieke volksdeel, zich verzette tegen de NSB. Brandsma’s antwoord werd uitgegeven onder de titel Het laatste geschrift.
Daarin legt hij uit hoe de ideologie van de NSB botst met de “werkelijkheidszin” en met de “godsdienstzin” van de bevolking.
“Ik begrijp intusschen dat men de houding van de bisschoppen en van de katholieke pers niet aangenaam vindt en de opdracht van den aartsbisschop, aan mij gegeven en door mij vervuld, toch eenigszins beschouwt als een daad van verzet op grond van onze katholieke beginselen”, constateert Brandsma op 23 januari 1942.
“De tegenstellingen der beginselen is er. Voor de belijdenis ervan lijd ik met vreugde, wat ervoor geleden moet worden.”
Titus Brandsma (1881-1942) was een uit Friesland afkomstige karmeliet en hoogleraar wijsbegeerte en mystiek. Hij was al voor het uitbreken van de oorlog kritisch over het nazisme. Tijdens de oorlog verzette hij zich tegen anti-Joodse maatregelen en kwam hij op voor de Joodse leerlingen die van katholieke middelbare scholen geweerd moesten worden.
Met aartsbisschop Jan de Jong van Utrecht moedigde hij de hoofdredacteurs van katholieke dagbladen aan geen NSB-advertenties te plaatsen. Dit verzet moest hij bekopen met zijn arrestatie op 19 januari 1942. Brandsma werd een half jaar later, op 26 juli 1942, in concentratiekamp Dachau vermoord.
Op 15 mei verklaart paus Franciscus onder anderen Titus Brandsma heilig.
De boekjes Het laatste geschrift en Mijn cel – Dagorde van een gevangene zijn via e-mail te bestellen bij het bisdom Rotterdam.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
