Wordt 2024 het jaar van de waarheid? De vraag werd me gesteld bij de Ongelooflijke Podcast van de EO, waarbij ik onlangs aan mocht schuiven. Natuurlijk, het kan een typische loze kreet zijn bij het gebruikelijke koffiedikkijken aan het begin van ieder nieuw jaar. Maar ja, antwoordde ik, voor de katholieke Kerk is 2024 in zekere zin toch echt een ‘jaar van de waarheid’.
Want er staan spannende dingen te gebeuren. Velen halen misschien de schouders op bij al het kerkelijk gepraat over synodaliteit, maar de slotsessie van de synode in oktober belooft wel degelijk vuurwerk op te leveren. Ik denk dat de veelbesproken verklaring die het Vaticaan vlak voor Kerst uitbracht, over het zegenen van ‘irreguliere’ relaties, daar slechts een voorproefje of opmaat voor was.
De discussies en spanningen die daarover wereldwijd ontstonden, zullen dit jaar alleen maar verder verhevigen, daar hoef je geen profeet voor te zijn.
En het gaat daarbij ten diepste niet over doctrinaire details of theologische achterhoedegevechten. De wezenlijke vraag is en blijft: hoe gaat de wereldkerk – van oudsher en misschien zelfs meer dan ooit een enorme vergaarbak van mensen van verschillende culturen, nationaliteiten, rangen, standen, leef- en denkwijzen – met die enorme verscheidenheid om?
(H)erkennen de alleenstaande moeder uit Rio de Janeiro, de professor uit Manilla en de vuilnisman uit Moergestel elkaar nog als geloofsgenoten? Zien de leek en de wereldheer en de kloosterling, met al hun liturgische en theologische en (kerk)politieke smaken, elkaar nog als ledematen van hetzelfde lichaam? Kortom: hoe blijven wij in de volste betekenis van het woord katholiek in de zo versnipperde wereld van vandaag?
Dat is verre van vanzelfsprekend. Zowel in bepaalde progressieve kringen, waar men de Vaticaanse vernieuwingen niet snel genoeg vindt gaan, als in conservatieve middens die het te snel vinden gaan, klinkt her en der het sentiment: we hebben de paus en Rome en de rest van de wereld niet nodig, wij gaan wel lekker zelf verder. Wij zijn de ‘ware’ katholieken, die anderen zijn neppers, farizeeërs of godsloochenaars – het eerste gepiep en geknars van een dreigende kerkscheuring. En het klinkt helaas aan de beide flanken van het kerkpolitieke spectrum.
Schisma’s beginnen altijd bij een vervagend onderscheid tussen mijn (particuliere) waarheid en de (universele) waarheid. Mijn manier van gelovig zijn, is de manier van gelovig zijn – dat zei iedere schismaticus ooit.
Dus zeker ook in dat opzicht is 2024 het jaar van de waarheid. Lukt het ons om onze eigen beperkte blik op de waarheid, onze angsten en stellige meningen, met geduld en vertrouwen en barmhartigheid te toetsen aan de ene, ondeelbare Waarheid? Dat is pas een goed voornemen.
 |
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad van deze week. Vrijblijvend kennismaken met onze weekeditie? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
