Volgens een veel gehoord misverstand betekent ‘scheiding van Kerk en staat’ min of meer ‘hou je geloof buiten de politiek’. Dit vaak ideologisch gedreven geluid klinkt in het door en door geseculariseerde West-Europa, waar het velen kopschuw heeft gemaakt. Maar we horen het ook (en steeds luider) in streken die tot vrij recent als door en door katholiek golden.
Neem Spanje, waar de bisschoppen recent ronduit stelden dat “Spanjaarden niet langer in een door het christelijk geloof geïnspireerde cultuur leven”. De huidige regering probeert volgens hen “het christelijk wereldbeeld af te breken en te ontmantelen”, met wetsvoorstellen over onder meer onderwijs, medische ethiek en de omgang met de herinnering aan de Spaanse burgeroorlog en Franco’s dictatuur.
Al die zaken bedreigen volgens hen “de vrijheid en belemmeren noodzakelijke eenheid”. De Kerk, stellen ze, kan vanuit haar missie niet anders dan “deze aanvallen op de vrijheid en rechtvaardigheid afwijzen” en als een “kanaal van ontmoeting en verzoening handelen”.
Of kijk naar verschillende landen in Latijns-Amerika. Nicaragua bijvoorbeeld, dat onder Daniel Ortega steeds verder van het democratisch pad raakt. Dat de plaatselijke Kerk zich blijft uitspreken vóór democratie, is hem een doorn in het oog: ze zou daarmee aan politiek doen.
Onzin, benadrukte kardinaal Leopoldo Brenes onlangs nog maar eens: als de Kerk om democratie vraagt, heeft ze slechts het algemeen welzijn op het oog: “We willen op geen enkel punt een politieke rol vervullen. Onze taak is te evangeliseren, onze taak is Jezus’ werk van liefde, Hij die kwam zodat wij leven zouden hebben, leven in overvloed.”
Mochten er vergeldingsacties volgen, dan “zullen we die verwelkomen en we zullen er altijd mee omgaan zoals we deden in de jaren tachtig (tijdens Ortega’s eerste periode als president, pd) toen er ook sprake was van heel moeilijke situaties. (…) Wij zullen doorgaan met de missie die de Heer aan ons heeft toevertrouwd”.
In Peru intussen, trad vorige week president Pedro Castillo aan; een zelfverklaard katholiek, die echter een marxistische partij en daarmee een formeel atheïstische ideologie vertegenwoordigt.
Dat verschillende Peruaanse bisschoppen afwachtend reageerden, is om die reden dan ook begrijpelijk. De Kerk, zo klonk het, steunt de overheid zolang haar beleid het algemeen welzijn van de bevolking dient. De voorzitter van de bisschoppenconferentie riep zijn landgenoten op de gelijktijdig gevierde Onafhankelijkheidsdag op om “de democratische instellingen van ons geliefde Peru stevig te verdedigen”.
Eenheid, verzoening, democratie, rechtvaardigheid, het algemeen welzijn: in deze landen is het juist de Kerk die zich daarvoor uitspreekt, omdat zij beseft dat deze kwetsbare waarden (die wortelen in het christelijk mensbeeld) partijpolitiek overstijgen en bescherming verdienen. Ook dat is een vorm van getuigen, vanuit de rijke sociale leer van de Kerk.
De milde onverzettelijkheid waarmee mensen als kardinaal Brenes vervolgens accepteren dat dat fysieke vervolging met zich mee kan brengen, is inspirerend. Het geeft ons, zijn westerse geloofsgenoten, te denken – en zou ons stukken minder kopschuw mogen maken.
Dit commentaar is afkomstig uit KN 31. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan.
Reageren? Mail naar opinie@kn.nl.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
