“Moeten jullie nu alwéér de hand ophouden?” Doorgaans zijn de reacties vriendelijker, maar dit horen we ook weleens van lezers als we een dringende oproep doen om te doneren aan onze steunstichting Arnulfus – wat we in onze editie van deze week alweer doen inderdaad.

Ongemak

En eerlijk gezegd begrijp ik die reactie heel goed. Gebedel wekt ongemak bij zowel de gever als de ontvanger.

Het past ook niet echt bij onze cultuur. Hoezeer die cultuur ook geïnformeerd is door christelijke waarden, hoezeer we daarin ook worden aangemoedigd om aalmoezen te geven, juist in deze veertigdagentijd trouwens; we vinden toch eigenlijk óók dat het een beetje een minderwaardige vorm van inkomsten verwerven is.

Een zwaktebod, een laatste strohalm. Eerlijk loon voor eerlijke arbeid, dat heeft onze voorkeur. Zelf de broek ophouden, niet de hand ophouden. Dat zijn (evenzeer christelijk geïnspireerde!) waarden waarmee we grootgebracht zijn.

Doorlopen

Ik ook. Die christelijke naastenliefde vind ik dan ook helemaal zo eenvoudig niet. Ik geef ruiterlijk toe dat ik me altijd vreselijk opgelaten voel wanneer ik op straat door een dakloze word aangesproken met de vraag of ik iets kan missen. Ik ken de neiging om ongemakkelijk door te lopen alsof je de bede niet gezien of gehoord hebt.

Maar nog vele malen gênanter is het om aan de andere kant te staan; ook dat heb ik aan den lijve ervaren sinds ik hoofdredacteur werd van deze prachtige krant. Ik blijf me er met ziel en zaligheid voor inzetten, maar aan dat constante bedelen kan ik niet wennen. Het voelt als falen, het kruipt onder je huid. Zeker als je dan opmerkingen krijgt zoals de bovengenoemde.

Ontmoediging

We moeten dringend af van die culturele onhebbelijkheid om ‘waarde’ primair als een economische term te begrijpen. Als de vraag dan afneemt, voel je je al snel waardeloos. Dat ontmoedigt, is fnuikend voor het enthousiasme waarmee je aan je opdracht begon. Vele mensen en organisaties in het rap krimpende katholieke veld lijden daaronder, parochies en parochianen lijden daaronder, priesters lijden daaronder, en wij bij KN lijden er ook onder.

Misschien heeft dat ‘aalmoezen geven’ precies daarom van oudsher zo’n belangrijke plek in de veertigdagentijd, naast vasten en gebed. Om ons te leren dat we geregeerd worden door een hogere wet dan die van vraag en aanbod, een hogere waarde dan economische waarde. Dat we in een heel wezenlijke zin altijd leven van de genade. Dat we in feite altijd in deemoed de hand moeten ophouden, hoe ongemakkelijk we ons er ook bij voelen, en afhankelijk zijn van de goedheid van onze naaste – waarin we uiteindelijk de goedheid van God mogen herkennen.

Uw steun gevraagd

Een makkelijke les vind ik dat niet. Maar het zij zo. Ja, we houden alweer de hand op, niet voor het eerst en niet voor het laatst. Dit unieke katholieke geluid kan niet klinken zonder extra steun. We kunnen niet veel anders dan hopen dat u niet ongemakkelijk aan ons voorbijloopt.