Het is een van de populairste bedevaartsoorden van Europa en heeft een jaarlijks festival waar vijftigduizend jongeren op afkomen. Toch heeft de Kerk de Mariaverschijningen van Medjugorje nog niet erkend – hoe zit dat?
Vorige week vond de drieëndertigste editie van Mladifest plaats. Naar schatting vijftigduizend jongeren en vierhonderd priesters uit de hele wereld kwamen een week lang samen in Medjugorje, een bedevaartsoord in Bosnië en Herzegovina. Gebed, Eucharistische aanbidding en dagelijkse Missen stonden centraal op het festival.
Medjugorje is in korte tijd uitgegroeid tot een bedevaartsoord vanwege Mariaverschijningen die daar vanaf het begin van de jaren tachtig plaats zouden hebben gevonden. Na Lourdes en Fátima is het de derde grootste bestemming voor pelgrims in Europa: naar schatting zijn er in veertig jaar ruim dertig miljoen gelovigen naar het plaatsje gereisd.
Ondanks die enorme populariteit kan Medjugorje als ‘controversieel’ bedevaartsoord gezien worden. Hoewel er jaarlijks een miljoen mensen komen bidden en sommigen beweren dat er wonderen zijn gebeurd, zijn er ook veel critici die vinden dat de Mariaverschijningen ongeloofwaardig zijn.
Op 24 juni 1981 beweerden zes tieners – de jongste was tien, de oudste zestien – verschijningen van de Maagd Maria te hebben gezien op de Podbrdo-heuvel nabij het dorp. Volgens hen noemde Maria zichzelf “Koningin van de Vrede” en zou ze een vredesboodschap aan de wereld hebben gebracht. Daarnaast zou Moeder van de Heer op hebben geroepen tot bekering, vasten en gebed en zelfs geheimen over gebeurtenissen in de toekomst hebben gedeeld.
Volgens de zieners – inmiddels volwassenen van middelbare leeftijd – blijft Maria aan hen verschijnen. Drie van hen zouden dagelijks bezoek van de Maagd krijgen, de andere drie eens per jaar. De verschijningen blijven volgens hen plaatsvinden omdat Maria nog niet al haar “geheimen” onthuld zou hebben.
Het Vaticaan houdt zich op de vlakte over deze controverse. Wel zijn er al heel wat onderzoeken vanuit de plaatselijke Kerk en vanuit Rome geweest. De katholieke Kerk besteedt namelijk over het algemeen wel serieuze aandacht aan mogelijke verschijningen en wonderen, maar is heel voorzichtig met het aanmerken van dergelijke gebeurtenissen als authentiek.
Na drie diocesane onderzoeken in de jaren tachtig en negentig waren de bisschoppen van Joegoslavië (het land waar Bosnië en Herzegovina tot 1992 deel van uitmaakte) nog niet wijzer. “Het is onmogelijk om vast te stellen of we hier met een verschijning of bovennatuurlijke openbaringen te doen hebben”, zeiden ze in 1991 in een verklaring.
De plaatselijke bisschop kreeg het aan de stok met de franciscanen die zich aan de zes zieners verbonden hadden; in 1999 werden de broeders daarom weggestuurd. In 2008 werd Tomislav Vlasic, de geestelijk leidsman van het zestal, geschorst vanwege “de verspreiding van dubieuze doctrines, gewetensmanipulatie, verdachte mystiek en ongehoorzaamheid aan legitiem gegeven opdrachten”. Later werd hij geëxcommuniceerd omdat hij zich zonder toestemming als priester bleef uitgeven.
Het Vaticaan staat minder verbeten in de kwestie dan de plaatselijke Kerk, maar kan geen definitief oordeel vellen zolang de verschijningen niet zijn afgerond. Wel rondde in januari 2014 een Vaticaanse commissie een vier jaar durend onderzoek naar de verschijningen in Medjugorje af. De commissie kon geen conclusie over de kwestie trekken.
In 2018 stuurde paus Franciscus de Poolse aartsbisschop Henryk Hoser naar het bedevaartsoord om onderzoek te doen. Aartsbisschop Hoser noemde Medjugorje ‘een plaats van groot geloof’, maar deed geen uitspraken over de verschijningen – dat hoorde bij de opdracht die de paus hem gaf.
Wel kregen pelgrims in 2019 officieel toestemming van de Kerk om naar Medjugorje op bedevaart te gaan. Paus Franciscus stuurt sinds 2020 een boodschap naar de jongeren die Mladifest bezoeken. De boodschap van dit jaar werd op 2 augustus voorgelezen door aartsbisschop Aldo Cavalli, de pauselijke gezant in Medjugorje.
Paus Franciscus schreef in zijn boodschap dat de Heer weet “hoe moeilijk het leven kan zijn. Er zijn veel dingen die op ons hart liggen: teleurstellingen, wonden uit het verleden, lasten en onrechtvaardigheden, onzekerheid en zorgen.”
“Jezus zegt ons: ‘Kom naar Mij en leer van Mij’”, vervolgde de paus, verwijzend naar het thema van Mladifest van dit jaar. “Dat is een uitnodiging om je niet te laten verlammen door het leven, maar op Hem te vertrouwen. Dat lijkt makkelijk, maar op moeilijke momenten is het natuurlijk om je in jezelf op te sluiten. Jezus wil ons uit die verlamming helpen. Dat kan alleen in een relatie met Degene die werkelijk van ons houdt.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
