De ontmoeting met de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill waarop paus Franciscus hoopte, gaat vooralsnog niet door. Die had moeten plaatsvinden tijdens een interreligieus congres in september, maar in tegenstelling tot de paus, gaat de patriarch toch niet.

Dat heeft de ‘buitenlandminister’ van het patriarchaat van Moskou, metropoliet Antonius, gezegd, meldt CNS.

Paus Franciscus hoopte al langer op een ontmoeting met de patriarch. Die had moeten plaatsvinden tijdens het Congres van Wereld- en Traditionele Religies, dat van 13 tot 15 september gehouden wordt in Nur-Sultan, de hoofdstad van Kazachstan.

Niet definitief van de baan

Een ontmoeting tussen de beide kerkleiders is overigens niet definitief van de baan, zei metropoliet Antonius. Mocht die alsnog plaatsvinden, dan moet het “een op zichzelf staande gebeurtenis zijn vanwege het belang ervan”.

Het is de tweede keer dat een beoogde ontmoeting tussen Kirill en Franciscus niet doorgaat. Volgens de paus stond er een gesprek tussen beiden gepland in Jeruzalem, in juni. Dat ging niet door, zei Franciscus in april, omdat de Vaticaanse diplomatie vreesde dat het “op dit moment tot veel verwarring” zou kunnen leiden.

Kardinaal Koch, hoofd van het Dicasterie voor de Eenheid onder de Christenen, zei dat de ontmoeting verkeerd begrepen had kunnen worden, “als steun van de paus aan het standpunt van de patriarch”.

‘Poetins misdienaar’

Dat verwees naar Kirills openlijke steun voor de Russische inval. Paus Franciscus heeft die weliswaar niet met naam en toenaam veroordeeld, om diplomatieke wegen open te houden, maar tussen de regels door is wel duidelijk wat hij van Kirills standpunt vindt.

Zo zei hij in een Zoomgesprek met Kirill eerder dit jaar dat “wij geen geestelijken van de staat zijn” en dat Kerken “geen politieke taal maar de taal van Jezus” moeten gebruiken – iets waar Kirill destijds volgens het Vaticaan mee instemde.

Met name de pauselijke uitspraak dat “de patriarch zichzelf niet in Poetins misdienaar” kan veranderen, was tegen het zere been van het patriarchaat.

Deuken in Kirills gezag

Kirills kijk op de oorlog heeft niet enkel de banden met de katholieke Kerk onder druk gezet. Ook binnen zijn eigen Russisch-orthodoxe Kerk zorgt die voor spanning.

Zijn gezag onder het deel van de Oekraïense orthodoxen dat in hem zijn geestelijk leider ziet, heeft deuken opgelopen. Parochies en geestelijk hebben zich aangesloten bij de van Moskou onafhankelijke Oekraïens-orthodoxe Kerk.