Hét verbazende nieuws uit Duitsland was niet het pijnlijke verlies van de katholieke CDU-kandidaat Armin Laschet – dat zag een blind paard nog aankomen – maar het pauselijk oordeel over de situatie in het aartsbisdom Keulen.
Even een korte opfrisser: daar was grote beroering ontstaan na een rapport over de afwikkeling van misbruikzaken. Twee hulpbisschoppen traden al terug en een meerderheid van de Duitse katholieken vond dat kardinaal Woelki ook het veld moest ruimen (zelf behoorde hij tot de minderheid die daar anders over dacht). Paus Franciscus stuurde deze zomer een tweetal gezanten (onder wie onze eigen Rotterdamse bisschop Hans van den Hende) naar Keulen om de kwestie grondig te onderzoeken.
“Zero tolerance is iets anders dan een rücksichtslose afrekencultuur op basis van onderbuiksentimenten”
Tweet dit!
Het resultaat: ook Rome pleit Woelki vrij, zegt dat hij hooguit ongelukkig gecommuniceerd heeft. Op Woelki’s eigen verzoek geeft paus Franciscus hem nu een sabbatical tot en met Aswoensdag 2022, voor diens eigen rust maar ongetwijfeld ook in de hoop dat de rust in het aartsbisdom wederkeert. De teruggetreden hulpbisschoppen worden in ere hersteld: zij hebben volgens Rome weliswaar steken laten vallen, maar er was geen sprake van kwade opzet.
Critici zijn laaiend; zie je wel, de Kerk houdt nog steeds prelaten de hand boven het hoofd! Had paus Franciscus geen beleid van zero tolerance en bisschoppelijke accountability beloofd?
Ja, dat had hij zeker, en overigens heeft hij daarin in de persoon van kardinaal Woelki altijd een belangrijke bondgenoot gehad. Maar zero tolerance is iets anders dan een rücksichtslose afrekencultuur op basis van onderbuiksentimenten. Dat zou wat worden; als iedere bisschop die weleens een bestuurlijk steekje heeft laten vallen het veld moest ruimen, hielden we geen episcopaat meer over. Bisschoppen zijn namelijk net mensen.
Paus Franciscus gooit het over een andere boeg: gemaakte fouten moeten grondig onderzocht en erkend worden, en vervolgens moeten de kerkleiders in kwestie er ook verantwoordelijkheid voor nemen.
In de politiek betekent ‘je verantwoordelijkheid nemen’ meestal: aftreden en een ander de klus laten klaren. In de kerkpolitiek van Franciscus betekent het juist vaker: aanblijven en je eigen rotzooi opruimen. Daarom weigerde de paus in Duitsland eerder ook al het ontslag van kardinaal Marx en aartsbisschop Heβe.
En ja, in 2018 accepteerde de paus wél het collectieve ontslag van de Chileense bisschoppen. Maar die hadden van hun misbruikdossier dan ook zo’n rotzooi gemaakt dat ze het zelf niet meer konden opruimen. Wat hieruit vooral blijkt, is dat de Kerk misbruikzaken van geval tot geval grondig onderzoekt, overweegt en beslist. Met willekeur heeft dat niets te maken, met rechtvaardigheid des te meer. Zorgvuldigheid en eerlijkheid krijgen daarbij terecht voorrang op de ongeduldige publieke opinie.
Er is nog steeds van alles aan te merken op de kerkelijke aanpak van misbruik, en laten we dat ook vooral blijven doen. Maar iets meer krediet verdient de Kerk daarbij wel. In Keulen heeft zij wederom laten zien dat het haar menens is.
 |
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad nr. 39. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
